Κύστεις δοντιών – Τι είναι
Οι κύστεις αποτελούν κοιλότητες που αναπτύσσονται είτε στα μαλακά μόρια είτε στους σκληρούς ιστούς, ενώ επενδύονται εσωτερικά με ιστούς (επιθήλιο) και περιέχουν ρευστό ή ημίρευστο υγρό. Πρόκειται για καλοήθεις παθολογικές οντότητες. Όσο αυξάνονται σε μέγεθος, οι κύστεις δοντιών καταστρέφουν το οστό της γνάθου, ενώ μπορεί να μετατοπίσουν και να πιέσουν γειτονικές ανατομικές δομές. Επιπροσθέτως, οι κύστεις δοντιών δημιουργούν προβλήματα όπως αποστήματα και μολύνσεις, απώλεια διπλανών δοντιών, τα οποία χάνουν σταδιακά τη στήριξή τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και κατάγματα των γνάθων.
Κύστες δοντιών – Αίτια
Υπάρχουν διάφορα είδη κύστεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανάπτυξη των κύστεων σχετίζεται με φλεγμονώδεις εξεργασίες στο στόμα, όπως τερηδονισμένα δόντια, περιοδοντίτιδα κλπ, αλλά συχνά μπορεί να εμφανιστούν χωρίς κάποια προφανή αιτία.
Πως δημιουργείται μια κύστη;
Η ανάπτυξη μιας ακρορριζικής κύστης οφείλεται σε διάφορα μικρόβια, τα οποία, αφού μόλυναν το δόντι, εξαπλώθηκαν δια μέσου της ρίζας του δοντιού και του ακρορριζικού τρήματος (η τρύπα στο κάτω άκρο της ρίζας του δοντιού από όπου βγαίνουν τα αγγεία και τα νεύρα του πολφού), στο κόκαλο στην περιοχή γύρω από την ρίζα του δοντιού. Εκεί, στη περιακρορριζική περιοχή, αυτά μικρόβια διεγείρουν έναν τύπο κυττάρων, τα οποία δημιουργούν μια μεμβράνη που αποτελεί και το τοίχωμα της κύστης που την διαχωρίζει από το κόκαλο. Τα υγιή κύτταρα που τυχαίνει να κλειστούν μέσα στην μεμβράνη νεκρώνονται και υγροποιούνται με αποτέλεσμα να δημιουργείται η κύστη: ένα μόρφωμα μέσα στο κόκαλο σαν σάκος με υγρό.
Συμπτώματα
Οι μικρές κύστεις δοντιών δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Ετσι μπορεί οι κύστεις να μεγαλώνουν σε βάρος του οστού χωρίς ο ασθενής ή ο γιατρός να έχουν κάποια ένδειξη. Συνήθως γίνονται αντιληπτές τυχαία σε ακτινογραφίες της περιοχής που γίνονται για άλλους λόγους ή λόγω της κινητικότητας των δοντιών εξαιτίας της απώλειας του οστού που τα στηρίζει. Οι πιο μεγάλες κύστεις δοντιών παρουσιάζουν ασυμπτωματική διόγκωση της περιοχής, εξέρυθρο βλεννογόνο και μερικές φορές εκροή πύου.
Όμως, όπως προαναφέραμε, όταν οι κύστεις δοντιών μεγαλώνουν, οδηγούν σε μεγαλύτερη καταστροφή του κοκάλου, ενώ επεκτείνονται και σε γειτονικά ανατομικά μόρια όπως το ιγμόρειο, προκαλώντας μολύνσεις και αποστήματα, απώλεια γειτονικών δοντιών, ακόμη και κατάγματα των γνάθων.
Αντιμετώπιση
Στο σημείο που η κύστη/κοκκίωμα σχετίζεται με το δόντι και δεν μπορεί να γίνει επιτυχώς ενδοδοντική θεραπεία, αφαιρούνται τα 3 τελευταία χιλιοστά της ρίζας ενώ παράλληλα αφαιρείται και ο εν λόγω παθολογικός ιστός.
Με τη διαδικασία της ακρορριζεκτομής, ο οδοντικός ιστός διατηρεί τον υγιή ιστό του μιας και αποβάλλεται μόνο το κομμάτι της ρίζας του δοντιού που είναι συχνά υπεύθυνο για το πρόβλημα. Όποτε απαιτείται, μπορεί να σφραγιστεί η ρίζα για να εγγυηθεί το ερμητικό κλείσιμο του δοντιού.
Όμως, οι μεγάλες κύστεις απαιτούν ευρύτερη χειρουργική επέμβαση με εκπυρήνιση (πλήρη αφαίρεση του κυστικού σάκου και επούλωση του τραύματος) ή μαρσιποποίηση (διάνοιξη οπής για να παροχετεύεται το περιεχόμενο της κύστης) της κύστης και εξαγωγή των δοντιών.
Μάλιστα, κύστεις δοντιών ενδέχεται να προκληθούν και από έγκλειστα δόντια, οπότε απαιτείται άμεσα η χειρουργική αφαίρεσή τους.
Ένα σημαντικό μέτρο πρόληψης, είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση της τερηδόνας, ενώ σε περίπτωση κατάγματος γνάθου, η ενδοδοντική θεραπεία θα πρέπει να πραγματοποείται άμεσα!
Μπορώ να τοποθετήσω εμφύτευμα μετά από τη θεραπεία των κύστεων;
Βεβαίως! Από τη στιγμή που έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη κύστη δοντιού θα χρειαστεί να την αφαιρέσουμε μαζί με το υπεύθυνο δόντι. Αφού αφαιρέσουμε την κύστη μπορούμε με τις μεθόδους αναγέννησης της γνάθου να αναπληρώσουμε το κόκαλο που έχει χαθεί με οστικά μοσχεύματα, για να αποτρέψουν ουλώδη επούλωση της οστικής κοιλότητας, και στη συνέχεια να αποκαταστήσουμε το δόντι που λείπει με ένα εμφύτευμα δοντιού.
